امروزه آموزش و تربیت نیروی انسانی، یکی از شاخصهای برجسته در تحول جوامع محسوب میشود. چنین تحولی بدون وجود سیاستهای کلان آموزشی و برنامههای درسی کیفیتبخش و تحولخواه که اثربخش، کارآمد و برخوردار از معیارهای علمی باشند، محقق نخواهد شد.
یادگیری، و بهتبع آن تحول، صفتی نیست که با رویکردهای سلطهگرایانه یا تحمیل اندیشههای خاص بتوان آن را در دیگران به وجود آورد. تحول، به بستر و فضای اثربخش نیاز دارد که بتواند در دانش، روش، منش و نگرش افراد تغییر ایجاد کند.
ایجاد چنین بستری به عوامل متعدد ساختاری چون وضعیت اقتصادی، شرایط اجتماعی، سیاسی، بافت فرهنگی و عوامل دیگر وابسته است. علاوه بر عوامل کلان یادشده، وجود برنامههای درسی منسجم و مبتنی بر نیازها و علایق اجتماعی میتواند در یادگیری و تحول یادگیرندگان مؤثر باشد.
در این وضعیت، طراحان و مجریان برنامههای درسی باید بر این باور باشند که در عصر انفجار اطلاعات، نهاد رسمی آموزش تنها منبع و انتقالدهندهٔ دانش و معرفت به شمار نمیرود و عوامل زیادی در شکلگیری اندیشه و انتقال دانش به یادگیرندگان مؤثرند. بر این اساس، محتوای درسی بهعنوان یکی از ارکان اساسی برنامههای درسی، باید با نیازهای واقعی دانشآموزان، تجربیات زیستهٔ آنان و سطح تواناییهای ذهنی و انتزاعی ایشان همخوانی داشته باشد.
در این میان، نقش طراحان برنامهها باید سازماندهی، راهنمایی و تسهیلگری فعالیتهای آموزشی باشد؛ نه صرفاً انتقال اطلاعات و دانش عملی.
جامعهشناسی بهعنوان یک رشتهٔ مدرن، از همان ابتدا اهداف متعالی را پیش رو داشته است؛ از جمله افزودن بر آزادیهای انسان. اکثر عالمان علوم اجتماعی و جامعهشناسی از اوایل شکلگیری این رشته، در انتظار روزی بودند که جوامع بشری بتوانند به شکلی عقلانی، سرنوشت خود را تعیین کنند. ایمان به عمل، توسعه، پیشرفت و ساختن جهانی بهتر، همواره در کنه نظریههای اجتماعی مدرن جای دارد.
میلز میگوید: «فردی که دارای بینش جامعهشناسی است، میتواند تأثیر رویدادهای تاریخی دامنهدار را در زندگی خصوصی و فعالیتهای اجتماعی افراد درک کند.» فردی که دارای چنین بینشی است، بهخوبی میداند که چرا افراد در زندگی روزمرهٔ خود، غالباً آگاهی کاذبی از موقعیت خود دارند. نخستین فایدهٔ این بینش این است که انسان فقط هنگامی قادر است مفهوم زندگی را درک کرده و سرنوشت خود را دریابد که خود را در متن عصر خویش قرار دهد.
همایش علمی «دانش آموزش محتوای رشتهٔ علوم اجتماعی (PCK)» نوعی نشست و گردهمایی علمی و پژوهشی است که با مشارکت صاحبنظران و پژوهشگران در حوزهٔ آموزش محتوای رشتهٔ تخصصی علوم اجتماعی، بهمنظور تبادل نتایج و یافتههای علمی و پژوهشی، با حضور شرکتکنندگان برگزار میشود. این همایش با هدف ایجاد فرصت هماندیشی علمی در زمینهٔ دانش آموزش محتوای PCK، تولید، توسعه و اشاعهٔ آن، و نیز ارتقای سطح کیفی نظام آموزشی در دانشگاه فرهنگیان و وزارت آموزش و پرورش، متناسب با استانداردهای علمی و نیز تقویت مشارکت علمیپژوهشی بین دانشگاه و وزارت آموزش و پرورش در رشتهٔ تخصصی علوم اجتماعی برگزار میگردد.
از همهٔ فرهیختگان، اساتید محترم هیئت علمی، دبیران و دانشجومعلمان همسو با تحولات علمی و متناسب با نیازهای جامعه که توانایی دانشی، آموزشی و پژوهشی دارند، خواستاریم در این همایش مشارکت نمایند و ما را از دستاوردهای علمی و پژوهشی خود بهرهمند سازند. از همهٔ عزیزانی که در عرصهٔ علم و دانش فعالیت مینمایند و حضور مؤثر در تولید علم دارند، دعوت میکنیم که در این همایش شرکت نمایند.
با تشکر،
اشرفالسادات پیرو نذیری