| «تحلیل محتوای مفاهیم شهروندی و روایتهای تاریخی در کتاب مطالعات اجتماعی نهم» |
| کد مقاله : 1227-NCSSE6 (R1) |
| نویسندگان |
|
حمیدرضا فرض اللهی * کارشناسی ارشد تاریخ ، دانشکده علوم اجتماعی ، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ، ایران. |
| چکیده مقاله |
| کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم یکی از مهمترین منابع آموزشی دوره اول متوسطه است که نقش تعیینکنندهای در آموزش مفاهیم شهروندی و انتقال روایتهای تاریخی به دانشآموزان دارد. از آنجا که این دوره سنی مرحلهای حساس در شکلگیری هویت اجتماعی و تاریخی نوجوانان به شمار میآید، بررسی محتوای این کتاب از منظر میزان توجه به شهروندی و شیوه روایت تاریخ اهمیت ویژهای دارد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم با تمرکز بر شناسایی و بررسی مفاهیم شهروندی و روایتهای تاریخی و نحوه ارتباط میان آنهاست. پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و بر اساس شاخصهای مستخرج از ادبیات نظری آموزش شهروندی و سواد تاریخی انجام شده است. واحد تحلیل، متن درسها، فعالیتها، تصاویر و پرسشهای پایانی کتاب بوده و دادهها بهصورت مقولهبندیشده بررسی شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کتاب در آموزش مفاهیمی مانند قانونمداری، مسئولیتپذیری اجتماعی، هویت ملی و مشارکت اجتماعی عملکرد نسبتاً مطلوبی دارد، اما در حوزههایی همچون حقوق شهروندی، عدالت اجتماعی، تفکر انتقادی و روایت چندجانبه تاریخ با کاستیهایی مواجه است. همچنین روایتهای تاریخی عمدتاً توصیفی و رسمیاند و کمتر به تحلیل علّی، تنوع دیدگاهها و پیوند عمیق گذشته با مسائل امروز پرداخته شده است. نتیجهگیری پژوهش نشان میدهد که اگرچه کتاب مطالعات اجتماعی نهم ظرفیت بالایی برای تلفیق آموزش تاریخ و شهروندی دارد، اما تحقق کامل این هدف مستلزم بازنگری در شیوه روایت تاریخی، تقویت فعالیتهای تحلیلی و توجه بیشتر به ابعاد نوین شهروندی است. |
| کلیدواژه ها |
| مطالعات اجتماعی؛ تحلیل محتوا؛ شهروندی؛ تاریخ. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
