| تحلیل محتوای ارتباطی بین متن نوشتاری و تصاویر کتاب جامعه شناسی دوازدهم انسانی |
| کد مقاله : 1214-NCSSE6 |
| نویسندگان |
|
هانیه حسام پور * گروه آموزش علوم اجتماعی ، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای ارتباطی میان تصاویر و متن نوشتاری در کتاب درسی جامعهشناسی پایه دوازدهم رشته علوم انسانی است. با توجه به نقش کتابهای درسی به عنوان مهمترین رسانه آموزشی در نظام آموزشی ایران، کیفیت ارتباط میان عناصر نوشتاری و تصویری، در انتقال مفاهیم آموزشی و تسهیل یادگیری نقش اساسی دارد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای ارتباطی و با تمرکز بر واحد ثبت «تصویر»، به بررسی میزان هماهنگی تصاویر با متن و نیز میزان بهرهگیری از فنون تأکیدی در تصاویر پرداخته است. طبقهبندی تصاویر در دو سطح «هماهنگ» و «ناهماهنگ» با متن و همچنین «دارای تأکید» و «فاقد تأکید» صورت گرفت. یافتهها نشان داد که ۴۷.۲٪ از تصاویر دارای فن تأکید، ۴۹.۷٪ هماهنگ اما فاقد تأکید و ۳.۱٪ ناهماهنگ با متن بودهاند. این نتایج بیانگر آن است که اگرچه بیشتر تصاویر از نظر موضوعی با متن در ارتباطاند، اما نبود فنون تأکیدی در بیش از نیمی از تصاویر باعث کاهش اثربخشی آنها در فرآیند یادگیری شده است. بر این اساس، بازنگری در طراحی گرافیکی تصاویر کتابهای درسی و توجه بیشتر به نقش آموزشی و تأکیدی آنها بهعنوان ابزاری فعال در یاددهی ـ یادگیری، امری ضروری به نظر میرسد. بنابراین، اصلاح ساختار بصری کتابهای درسی باید با رویکردی نظام مند و مبتنی بر پژوهشهای آموزشی انجام شود تا تصاویر نهتنها جنبه تزیینی نداشته باشند، بلکه نقش فعالی در فرآیند یادگیری ایفا کنند. |
| کلیدواژه ها |
| تحلیل محتوا، کتاب درسی، جامعهشناسی دوازدهم، ارتباط متن و تصویر، فن تأکید |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
