تحلیل محتوای کتاب‌های مطالعات اجتماعی پایه‌های سوم تا ششم ابتدایی با تأکید بر مؤلفه‌های شناخت و کنترل احساسات
کد مقاله : 1183-NCSSE6
نویسندگان
نگین خاطری *1، کیمیا جمشیدی1، زهرا رحیم زاده2
1دانشجو
2استادیار
چکیده مقاله
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب‌های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی با تمرکز بر «شناخت احساسات» و «کنترل هیجانات» است. با توجه به اهمیت روزافزون سواد هیجانی و نقش آن در موفقیت تحصیلی، سلامت روان و مهارت‌های اجتماعی کودکان، بررسی میزان توجه برنامه درسی به این حوزه ضروری به نظر می‌رسد. روش پژوهش، تحلیل کیفی محتوا با رویکرد قیاسی ـ استقرایی بود و واحد تحلیل، تمامی جملات مرتبط با هیجان‌ها در کتاب‌های پایه سوم تا ششم بود. یافته‌ها نشان داد که مؤلفه‌های هیجانی در قالب چهار مقوله کلان شامل «مهارت‌های درون‌فردی» و «مهارت‌های بین‌فردی و اجتماعی» قابل طبقه‌بندی هستند؛ با این حال، توزیع این مؤلفه‌ها در پایه‌های مختلف یکسان نیست. نتایج حاکی از آن است که بیشترین حجم و عمق محتوای هیجانی در پایه‌های پنجم و ششم ارائه شده و پایه‌های سوم و چهارم سهم بسیار کمتری از آموزش احساسات را در بر می‌گیرند. این امر نشان‌دهنده نبود یک مسیر رشد عمودی و پیوسته در آموزش هیجان‌هاست. همچنین، اگرچه برخی مفاهیم مانند همدلی، احترام، مهربانی و تشخیص ترس‌های به‌جا و نابه‌جا به‌خوبی در متن دیده می‌شود، اما بسیاری از مؤلفه‌های ضروری SEL به‌صورت نظام‌مند ارائه نشده‌اند. بر اساس یافته‌ها، تقویت آموزش هیجان‌ها در پایه‌های پایین، تدوین چارچوب ملی آموزش هیجانی و طراحی مسیر رشد مرحله‌ای برای مهارت‌های عاطفی ـ اجتماعی از ضرورت‌های اساسی بازنگری برنامه درسی مطالعات اجتماعی است.
کلیدواژه ها
تحلیل کتب مطالعات اجتماعی، شناخت احساسات، کنترل هیجانات
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر