| بازتولید نابرابری اجتماعی از طریق نظام آموزشی ایران: تحلیلی جامعهشناختی بر مبنای نظریه بوردیو |
| کد مقاله : 1180-NCSSE6 |
| نویسندگان |
|
زهرا کیان *1، محمدجعفر زارعکار2 1آموزش پرورش 2دانشجویی کارشناسی مشاوره و راهنمایی دانشگاه فرهنگیان استان گیلان |
| چکیده مقاله |
| نابرابری آموزشی یکی از پایدارترین اشکال نابرابری اجتماعی در جوامع معاصر است. در ایران نیز با وجود گسترش کمی نظام آموزشی، شواهد متعددی وجود دارد که نشان میدهد شکافهای طبقاتی، فرهنگی، زبانی و منطقهای نهتنها کاهش نیافته، بلکه در برخی موارد از طریق ساختارهای رسمی و غیررسمی مدرسه بازتولید میشوند. پژوهش حاضر با اتکا بر رویکرد جامعهشناسی انتقادی و نظریه بازتولید پیر بوردیو، تلاش دارد سازوکارهای مؤثر در بازتولید نابرابریهای آموزشی را در ایران شناسایی و تحلیل کند. روش پژوهش کیفی – میدانی – اسنادی – مطالعهای – مصاحبهمحور است. دادهها از سه منبع گردآوری شدهاند: ۱) تحلیل اسنادی سیاستنامهها، آییننامهها و کتابهای درسی، ۲) مصاحبه نیمهساختاریافته با ۲۵ معلم، مشاور و مدیر مدارس مناطق مختلف کشور، و ۳) مطالعه میدانی محدود در سه مدرسه دولتی، غیردولتی و حاشیهنشین. نتایج حاکی از آن است که سرمایه فرهنگی خانواده، تفاوت فرصتهای آموزشی، فاصله طبقاتی مدارس، زبان مادری، انتظارهای طبقاتی معلمان، برنامههای فوقبرنامه و نظام ارزیابی، مهمترین عوامل بازتولید نابرابریاند. مدرسه با طبیعیسازی ارزشهای طبقه مسلط، در عمل به نهادی تبدیل میشود که شکاف اجتماعی را به نسل بعد انتقال میدهد. در پایان پیشنهادهایی برای کاهش نابرابری ارائه شده است. |
| کلیدواژه ها |
| نابرابری،پژوهش،اجتماعی،گسترش،سازوکاز،طبیعی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
