الگوی داده‌بنیاد پرورش تفکر اجتماعی دانش‌آموزان بر پایه دانش آموزش محتوا
کد مقاله : 1156-NCSSE6
نویسندگان
نگار غلامی *
دانشگاه آیت الله بروجردی
چکیده مقاله
چکیده:
هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی داده‌بنیاد برای پرورش تفکر اجتماعی دانش‌آموزان بر اساس الگوی دانش آموزش محتوا (Pedagogical Content Knowledge) است. در نظام آموزشی ایران، علی‌رغم تأکید بر مهارت‌های تفکر و فهم اجتماعی، اغلب فرایند یاددهی–یادگیری در درس علوم اجتماعی به انتقال صرف مفاهیم محدود می‌شود. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و بهره‌گیری از روش نظریه داده‌بنیاد انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته با ۲۰ نفر از معلمان علوم اجتماعی دوره متوسطه، متخصصان آموزش علوم اجتماعی و کارشناسان تربیتی گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها بر پایه کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد که پرورش تفکر اجتماعی در دانش‌آموزان نیازمند تعامل سه‌سویه میان دانش محتوایی معلم، دانش پداگوژیکی و شناخت از ویژگی‌های یادگیرندگان است. همچنین، نتایج به الگوی مفهومی شامل شش مؤلفه اصلی انجامید: طراحی موقعیت‌های مسئله‌محور، گفت‌وگوی کلاسی تعاملی، تحلیل پدیده‌های اجتماعی واقعی، بازتاب تجربیات زیسته، ارزیابی تکوینی مبتنی بر تفکر، و بازخورد بازتابی معلم. بر اساس نتایج، استفاده آگاهانه از الگوی PCK می‌تواند بستری برای گذار از آموزش مفاهیم محفوظاتی به سمت یادگیری تفکر اجتماعی انتقادی و خلاق فراهم آورد.
کلیدواژه ها
کلیدواژه‌ها: تفکر اجتماعی، دانش آموزش محتوا (PCK)، نظریه داده‌بنیاد، آموزش علوم اجتماعی، معلم خلاق، یادگیری انتقادی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی