نقش تعلیم و تربیت تمدن‌ساز در بازتولید هویت اجتماعی: مطالعه تطبیقی سند 2030 و سند تحول بنیادین بر اساس مؤلفه‌های تمدن‌ساز از منظر مقام معظم رهبری
کد مقاله : 1134-NCSSE6 (R2)
نویسندگان
محمد صادق هدایت زاده گشتی *1، مانی جوادی2، عبدالرضا نوروزی2
1استادیار گروه آموزش معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان
2دانشجوی کارشناسی پیوسته رشته آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس امام علی (ع) رشت
چکیده مقاله
تعلیم و تربیت در تمدن‌سازی نقشی اساسی دارد. در این میان سند ملی تحول بنیادین و سند بین‌المللی ۲۰۳۰ که در حوزه تعلیم و تربیت نقش بسزایی دارند، می‌توانند در این مسیر تأثیرگذار باشند و هویت اجتماعی نسل آینده برای تمدن‌سازی را تحت تأثیر قرار دهند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل تطبیقی ظرفیت این دو سند راهبردی در بازتولید هویت اجتماعی، بر اساس مؤلفه‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت تمدن‌سازِ استخراج‌شده از اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) بود. روش پژوهش، کیفی و از نوع تحلیل اسنادی تطبیقی است. اسناد مورد بررسی شامل سند آموزش ۲۰۳۰ یونسکو (۲۰۱۵) و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (مصوب ۱۳۹۰) به‌همراه اسناد مکمل آن‌ها بود. چارچوب تحلیل شش مؤلفه ایمان و معنویت، عقلانیت و تولید علم، اخلاق و کرامت انسانی، عدالت و مسئولیت اجتماعی، روحیه جهادی و آرمان‌خواهی، و هویت ایرانی–اسلامی را دربرمی‌گیرد. سند تحول بنیادین در همه مؤلفه‌ها کاملاً هم‌راستا با الگوی تمدن‌ساز رهبری عمل کرده و هویت اجتماعی انقلاب‌محور و تمدن‌ساز را بازتولید می‌کند، در حالی که سند ۲۰۳۰ با حذف ایمان و معنویت و ترویج شهروندی جهانی، هویت اجتماعی غرب‌محور و وابسته را تقویت می‌نماید. نتیجه تحقیق این شد که تنها اجرای عمیق سند تحول بنیادین قادر به بازتولید هویت اجتماعی مقاوم و تمدن‌ساز است و هرگونه الگوبرداری از سند ۲۰۳۰ به تضعیف استقلال فرهنگی ایران اسلامی می‌انجامد.
کلیدواژه ها
تعلیم و تربیت تمدن‌ساز، سند تحول بنیادین، سند ۲۰۳۰، هویت اجتماعی، مقام معظم رهبری
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی