| واکاوی پارادایمیک چرخش سرمایه در میدان آموزش: از سرمایه فرهنگی تجسمیافته تا سلطه سرمایههای اقتصادی-نهادی |
| کد مقاله : 1104-NCSSE6 |
| نویسندگان |
|
فردین محمدی * استادیار دانشگاه فرهنگیان |
| چکیده مقاله |
| این مقاله با تکیه بر نظریه میدان و اشکال سرمایه پیر بوردیو، میکوشد ساختار و پویایی سرمایه فرهنگی معلمان ایرانی را در میدان آموزش تحلیل کند و چگونگی رقابت آنان برای دستیابی به انواع سرمایه فرهنگی، اقتصادی و نهادی را تبیین نماید. پژوهش حاضر با بهرهگیری از رویکردی ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شده است. در بخش کمی، دادهها از طریق پرسشنامه استاندارد گردآوری و با روشهای آماری تحلیل شدند؛ در بخش کیفی، مصاحبههای نیمهساختیافته با گروهی از معلمان شهر مشهد ـ بهعنوان دومین کلانشهر ایران ـ در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام گرفت و به شیوه تحلیل موضوعی مورد بررسی قرار گرفتند. یافتههای کمی نشان میدهد سطح کلی سرمایه فرهنگی معلمان پایینتر از حد متوسط است و توزیع ابعاد آن ناهمگون است؛ در حالی که سرمایه فرهنگی تجسمیافته (دانش، مهارت و ذوق فرهنگی) و سرمایه فرهنگی عینیتیافته (دسترسی به منابع و کالاهای فرهنگی) در سطحی پایین قرار دارد، سرمایه فرهنگی نهادی (مدارک و گواهیهای رسمی آموزشی و فرهنگی) از جایگاه نسبی بالاتری برخوردار است. یافتههای کیفی نیز گویای آن است که در سالهای اخیر نوعی تغییر در الگوی رقابت میان معلمان شکل گرفته است؛ به گونهای که گرایش به سرمایه فرهنگی تجسمیافته کاهش یافته و در مقابل، رقابت برای کسب سرمایه اقتصادی و نهادی فزونی یافته است. این تحول بیانگر چرخش سرمایه مورد منازعه از بعد فرهنگیِ تجسمیافته به ترکیب اقتصادی–نهادی است؛ روندی که پیامد آن برای کارکرد تخصصی میدان آموزش و فرآیند بازتولید فرهنگی جامعه، وضعیتی ناپایدار و انحرافی به شمار میرود. |
| کلیدواژه ها |
| میدان آموزش، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهنگی نهادی، سرمای اقتصادی، چرخش سرمایه. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
