تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه از منظر توجه به مولفه های تربیت سیاسی
کد مقاله : 1090-NCSSE6
نویسندگان
محمد مهدی نامی *1، حسن حاجی زاده اناری2، سید رمضان عقیلی3
1گروه آموزش ابتدایی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان- پردیس شهید چمران، تهران، ایران
2گروه معارف و تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید چمران، تهران، ایران.
3استادیار گروه آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید چمران، تهران، ایران.
چکیده مقاله
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مولفه‌های تربیت سیاسی مندرج در سند تحول بنیادین و سند برنامه درسی ملی در کتاب‌ مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه چاپ 1404-1403 بود. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به دنبـال بررسی جایگاه تربیت سیاسی در کتاب مذکور می باشد تـا میـزان توجـه بـه مولفه‌های تربیت سیاسی را نشان دهد. ابتدا با توجه به محتوای سند تحول بنیادین و سند برنامه درسی ملی در دورة یاد شده، 9 شاخص اصلی و116 زیرمولفه‌ی تربیت سیاسی استخراج و سپس محتوای کتاب‌ مطالعات اجتماعی براساس این مؤلفه‌ها بررسی گردید. یافته ها نشان داد 1015 مورد متن و تصویر در کتاب مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه، به شاخص‌های تربیت سیاسی اشاره شده است. در این کتاب به ترتیب بیشترین و کمترین توجه به شاخص‌های آزادی خواهی و استقلال طلبی با فراوانی229 (6/22 درصد) و عدالت‌طلبی با فراوانی 25 (حدود 5/2 درصد) شده است. تصاویر در کتاب‌های مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه با فراوانی 140 و 8/13 درصد نقش کم رنگی در توجه به شاخص‌های تربیت سیاسی دارند. اجرای توصیه‌های حاصل از این تحلیل، نیازمند اراده سیاسی آموزشی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه در طراحی و تولید محتواست. اگر این رویکرد در یک برنامه میان‌مدت تا بلندمدت پیگیری شود، نظام آموزشی قادر خواهد بود نسلی متعادل، مسئولیت‌پذیر، تحلیل‌گر و ریشه‌دار در فرهنگ خود تربیت کند که در عین تعامل‌پذیری با جهان، به ارزش‌های بنیادین خود پایبند بماند.
کلیدواژه ها
تربیت سیاسی، تحلیل محتوا، دوره متوسطه اول، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، کتاب مطالعات اجتماعی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی