آموزش تاریخ در عصر دیجیتال: گذار به یادگیری تعاملی و فناورانه
کد مقاله : 1081-NCSSE6 (R1)
نویسندگان
صمد رحمتی *1، مجتبی محمدی2
1استادیار گروه آموزش روان‌شناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2استادیار گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده مقاله
تحولات شتابان قرن بیست‌ویکم و گسترش همه‌جانبه فناوری‌های اطلاعاتی و دیجیتال، شیوه‌های یادگیری و آموزش را دگرگون ساخته و رشته‌ای نظری مانند تاریخ را نیز تحت تأثیر قرار داده است. این پژوهش با مرور نظام‌مند ادبیات علمی منتشرشده بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵ و تحلیل کیفی 2۵ منبع معتبر، به بررسی ظرفیت‌ها و کارکردهای فناوری در آموزش تاریخ پرداخت. یافته‌ها نشان داد ابزارهای دیجیتال طیفی گسترده از امکانات پداگوژیک را در اختیار معلمان قرار می‌دهند؛ از ارائه‌های چندرسانه‌ای با برنامه‌هایی چون PowerPoint، Google Presentations و Canva گرفته تا نقشه‌های تعاملی مانند Geacron و Time Maps که درک زمان‌مند و فضاییِ رویدادهای تاریخی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهند. افزون بر این، فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده امکان تجربه غوطه‌ورانه دوره‌های تاریخی را فراهم می‌کنند و بازی‌های رایانه‌ای نیز به‌عنوان ابزارهای یادگیری مبتنی بر تجربه، مشارکت و انگیزه دانش‌آموزان را تقویت می‌سازند. در سال‌های اخیر، هوش مصنوعی با ابزارهایی همچون Bing، Craion، ISTE 2023 و چت‌بات‌های آموزشی، فرصت‌های نوینی را برای تولید محتوای تاریخی، بازنمایی رویدادها و تعامل شخصی‌سازی‌شده با شخصیت‌های تاریخی ایجاد کرده است. مجموعه این تحولات نشان می‌دهد که ادغام فناوری نقش یادگیرنده را از دریافت‌کننده منفعل به مشارکت‌کننده فعال تغییر می‌دهد و جایگاه معلم را به تسهیل‌گر و تفسیرکننده یادگیری ارتقا می‌بخشد. با این حال، چالش‌هایی همچون محدودیت مهارت‌های فناورانه معلمان، مانع پیاده‌سازی کامل این ظرفیت‌هاست. این پژوهش بر ضرورت ارتقای سواد دیجیتال معلمان و انجام مطالعات تکمیلی برای بررسی عمیق‌تر ابزارهای خاص و سنجش اثربخشی آن‌ها در آموزش تاریخ تأکید می‌کند.
کلیدواژه ها
آموزش تاریخ، فناوری اطلاعات و ارتباطات، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بازی‌های رایانه‌ای، هوش مصنوعی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر