تحلیل محتوای توجه به مسأله اجتماعی در کتاب جامعه شناسی پایه دوازدهم
کد مقاله : 1076-NCSSE6
نویسندگان
مژده قربانعلی زاده *
دبیر آموزش و پرورش گیلان-مدرس دانشگاه فرهنگیان گیلان
چکیده مقاله
مهارت تحلیل مسائل اجتماعی از جمله اهداف آموزشی در برنامه درسی آموزش و پرورش ایران در حوزه یادگیری« علوم انسانی و مطالعات اجتماعی» است. جهت بررسی توجه به مسأله اجتماعی، کتاب جامعه‌شناسی ۳ پایه دوازدهم رشته علوم انسانی (چاپ ۱۴۰۴) بررسی گردید. روش پژوهش، تحلیل محتوای کمی و کیفی است. از «تمام‌شماری» برای تحلیل محتوا استفاده شده است. با بررسی ۳۲۵ پاراگراف، ۲۰۵ تصویر و ۴۸ فعالیت در کل کتاب، مجموعا ۳۹۰ مورد به مسأله اجتماعی اشاره شده است. در بخش تحلیل محتوای کمی از تکنیک ویلیام رومی استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهند، ضریب درگیری کل کتاب، 21/0 می‌باشد که بیانگر غیر فعال بودن کتاب از منظر مشارکت یادگیرنده است. همچنین ضریب درگیری در بخش «متن»، 10/0 و در بخش «تصاویر» 22/0 و در بخش «فعالیت‌ها»، ۱۵ محاسبه گردید که خارج از بازه فعال (4/0 تا 5/1) قرار دارد. در بخش تحلیل محتوای کیفی، نتایج نشان داد 129 عنوان مسأله اجتماعی در کتاب ذکر شده است. اتخاذ رویکرد مسأله محور، مقایسه رویکردهای نظری جامعه شناسی، طرح انواع متنوع و گسترده از مسائل اجتماعی، نگاه انتقادی نسبت به سلطه معرفت شناختی و تلاش برای داوری علمی از منظر رویکرد بومی از نقاط قوت کتاب در طرح مسائل می‌باشد. در مقابل، غفلت از شواهد آماری و عینی از وضعیت مسائل اجتماعی ایران، طرح مسائل به صورت نامتوازن و عدم توجه به ارائه مصادیقی از چگونگی کاربست رویکرد بومی در حل مسائل اجتماعی ایران از مواردی است که نیازمند ارتقا و بازنگری می‌باشد.
کلیدواژه ها
مسأله اجتماعی، تحلیل محتوا، جامعه شناسی، ویلیام رومی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی