تربیت دانش‌آموز به مثابه شهروند مطلوب: تحلیلی بر مبانی نظری و الزامات تربیت مدنی در مدرسه
کد مقاله : 1072-NCSSE6
نویسندگان
هیدا طوافی *
کارشناس پژوهش و فناوری دانشگاه فرهنگیان همدان
چکیده مقاله
پژوهش حاضر با هدف تحلیل مبانی نظری و شناسایی الزامات تربیت دانش‌آموز به مثابه شهروند مطلوب در مدرسه، به واکاوی اندیشه‌های فلسفی، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و دینی در حوزه تربیت مدنی پرداخته است. روش پژوهش، تحلیل اسنادی ـ نظری است و در آن متون کلاسیک تعلیم و تربیت (دیوئی، فریره، کوهلبرگ، دورکیم) و همچنین اسناد ملی تعلیم و تربیت ایران، به‌ویژه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تربیت شهروند مطلوب فرآیندی سه‌بعدی است که شامل ابعاد شناختی، عاطفی ـ ارزشی و رفتاری می‌شود. تحقق این فرآیند در سطح مدرسه، مستلزم وجود الزامات ساختاری (مدیریت مشارکتی، عدالت آموزشی)، آموزشی (روش‌های فعال و تجربه‌محور، تلفیق مفاهیم شهروندی در برنامه درسی) و فرهنگی (گفت‌وگو، اعتماد، تعلق جمعی) است. همچنین در چارچوب اسلامی - ایرانی تعلیم و تربیت، مفهوم شهروند مطلوب بر پایه تلفیق ایمان، اخلاق و مسئولیت اجتماعی بازتعریف می‌شود. نتایج تحلیل نشان می‌دهد که مدرسه در صورتی می‌تواند پرورش‌دهنده شهروند مطلوب باشد که خود همچون جامعه‌ای کوچک بر اصول مشارکت، قانون‌گرایی، عدالت و اخلاق استوار گردد.
کلیدواژه ها
تربیت مدنی، شهروند مطلوب، آموزش علوم اجتماعی، سند تحول بنیادین، الزامات تربیتی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر