تحلیل محتوای بازنمایی «علم نافع» در کتاب درسی جامعه‌شناسی پایه دوازدهم (بر اساس روش ویلیام رومی)
کد مقاله : 1065-NCSSE6
نویسندگان
الهه یارمحمدزهی *
آموزش و پرورش
چکیده مقاله
در دنیای معاصر، آموزش و پرورش نقش کلیدی در شکل‌گیری نگرش‌های نسل جوان دارد و کتاب‌های درسی به عنوان رسانه اصلی، مفاهیم فرهنگی و دینی را بازنمایی می‌کنند. این پژوهش به تحلیل محتوای بازنمایی مفهوم «علم نافع» در کتاب جامعه‌شناسی پایه دوازدهم می‌پردازد که ریشه در آموزه‌های اسلامی دارد و دانشی مفید برای رشد مادی و معنوی است. نویسنده با روش ویلیام رومی، محتوای کتاب را بررسی کرده و نشان می‌دهند که بازنمایی عمدتاً غیرفعال و توصیفی است، با ضریب درگیری پایین. از دیدگاه ملاصدرا، علم نافع وجودی و تحول‌آفرین نفس است، امام خمینی آن را جهت‌دار با ایمان می‌داند و آیت‌الله خامنه‌ای بر تمدن‌سازی و رفع نیازهای کشور تأکید دارد. کتاب بر جنبه‌های غربی تمرکز دارد و بازنمایی مفاهیم اسلامی محدود است، که می‌تواند هویت فرهنگی را تضعیف کند. یافته‌ها توزیع ناهمگون را در فصل‌ها نشان می‌دهد، با پتانسیل بالاتر در درس‌های ذخیره دانشی و افق علوم اجتماعی اسلامی. پیشنهادها شامل افزایش ۲۵ درصدی فعالیت‌های باز و ادغام مثال‌های عملی برای تقویت سواد انتقادی است. این تحلیل خلأ پژوهشی را پر کرده و بر ضرورت بازنگری برنامه درسی برای ادغام بهتر آموزه‌های اسلامی تأکید دارد. پژوهش‌های آینده می‌تواند تحلیل تطبیقی با کتاب‌های غربی و ارزیابی تأثیر بر نگرش دانش‌آموزان را شامل شود. در نهایت، هدف تربیت شهروندانی تمدن‌ساز با دانش مفید و زندگی‌ساز است.
کلیدواژه ها
علم نافع،کتاب درسی جامعه شناسی پایه دوازدهم، بازنمایی، تحلیل محتوا، ویلیام رومی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر